Musimy się przeciwstawić antysemityzmowi, łamaniu praw człowieka, agresji na ziemi sąsiada, zakłamywaniu historii, nieposzanowaniu interesów i woli mniejszości – mówił były więzień Auschwitz i historyk Marian Turski w rocznicę Powstania w gettcie warszawskim. W trakcie przemówienia powiedział coś, co poruszyło internautów. O kolaboracji dwóch narodów. Ale czy tylko tych dwóch?

Tych, którzy sieją nienawiść, „J’accuse” – oskarżam – mówił Turski.

Przed Pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie odbyły się główne uroczystości 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim.

Spotykamy się tu dzisiaj przed pomnikiem, którego twórcą jest absolwent warszawskiej akademii, Natan Rapoport. Zebraliśmy się tutaj, tak sądzę, z trzech powodów – mówił Marian Turski.

Pierwszy powód: aby wyrazić podziw i hołd mieszkańcom Getta za ich bohaterstwo, determinację, cierpienia, męczeństwo – mówił.

Przypatrzcie się Państwo temu pomnikowi. To, co widzimy z przedniej strony, więc to, co my teraz najlepiej widzimy – to postaci bojowników, z nożem, z granatem, z karabinem. Ale przypatrzcie się, proszę, potem odwrotnej stronie pomnika. To jest pochód cywilów. Tych, którzy do końca nie chcieli oddalić się od swoich najbliższych, od bezbronnych starców czy kobiet.
– mówił Turski.

To są dwa oblicza tego samego cierpienia i bohaterstwa – dodał.

REKLAMA

Hołd składamy takim postaciom symbolizującym opór, jak Mordechaj Anielewicz z Żydowskiej Organizacji Bojowej czy Paweł Frenkel z Żydowskiego Związku Wojskowego. Nikogo z bojowników nie ma już na świecie. Ale są jeszcze, już też bardzo nieliczne osoby, które żyły w powstańczej gettowej Warszawie, ponieważ były wówczas dziećmi – mówił w poruszającym przemówieniu Turski.

I dodał coś, co mocno poruszyło internautów.

Właśnie jest tutaj, teraz, między nami, Hena Kuczer. Wówczas 11-letnia dziewczynka. Jej dwaj starsi bracia trafili dużo wcześniej na Umschlagplatz. Też dwie przecznice stąd, ale w drugą stronę. Ale zanim wywiezieni zostali do komory gazowej – tacy, jak oni przeżywali kilka dni udręki i upokorzenia na Umschlagplatzu. Doznawali go od Niemców i od kolaborujących z nimi Ukraińców i Litwinów. Za łyk wody trzeba było płacić zegarkiem albo setkami złotych.

Marian Turski opowiada o kolaborujących z Niemcami… no… kim? pic.twitter.com/SawT2jRv6G
— coolfonpl 🇵🇱 (@coolfonpl) April 19, 2023

Nie mam zamiaru umniejszać winy Niemców, zniewolonych przez faszyzm i popierających Hitlera. Ich winy wobec wielu państw, narodów i grup społecznych. To oni doprowadzili do czegoś niewyobrażalnego – niemal do totalnej zagłady jednej narodowości – Żydów – podkreślał Turski.

Jak dodał – Ale podglebie istniało przecież od wielu setek lat! Tym podglebiem był antysemityzm. I tu nie mogę nie zadawać pytań – dlaczego?!

zobacz także

Żona Zenka wystąpi w topowym programie Polsatu?! I zarobi. Kwota robi wrażenie. Miszczak „wprowadza porządki” w kolejnym programie

Leży na łóżku, sparaliżowany i mówi: Panie Mentzen, nie mogę czytać i oglądać tych Pana mądrości. „Beka z paraolimpiady”

A oto powód trzeci – mówił Turski.

I dodał:

Każde pokolenie odczytuje fakty z przeszłości ze swojego punktu widzenia. Porównuje wydarzenia z przeszłości z teraźniejszością. Powiem, co mnie, dzisiaj, przede wszystkim nasuwa się na myśl, gdy rozważam wydarzenia z kwietnia-maja 1943 roku.

„Nie bądźcie obojętni na zło. Nienawiścią bardzo łatwo zgromadzić popleczników, czy jednak nie przyniesie ona zguby mnie, tobie, wam, naszym dzieciom i wnukom? Dlatego tych, którzy sieją nienawiść – j'accuse -oskarżam!”

Marian Turski w samo południe. Warszawa. pic.twitter.com/lG2pCCNko9
— Grzegorz Kot (@gfkot) April 19, 2023

Ja nie byłem w getcie warszawskim. Przebywałem w innym getcie – łódzkim (Litzmannstadtghetto). Trafiłem do Auschwitz i przeżyłem dwa marsze śmierci. Ostatni z Buchenwaldu do Theresienstadt. Tam przyniosła mi wolność armia sowiecka, w której większość stanowili Rosjanie. Moja wdzięczność dla nich, dla tych, którzy wyzwolili mnie z niemieckich obozów, towarzyszyć mi będzie do ostatniego dnia mego życia… – mówił Turski w swoim przemówieniu.

Podkreślając – Czy mogę być obojętny, czy mogę milczeć, gdy dzisiaj armia rosyjska dokonuje agresji na sąsiada i zaboru jego ziem? Czy mogę milczeć, gdy rakiety rosyjskie niszczą infrastrukturę ukraińską — domy, szpitale, zabytki kultury? A wszystko to przecież spowoduje gwałtowny przyrost śmiertelności i obniżenie wieku życia setek tysięcy cywilów!

Turski przypomniał też Marka Edelmana.

Jeden z dowódców powstania w getcie, Marek Edelman – miałem szczęście go znać i rozmawiałem z nim wielokrotnie – powtarzał często znamienne słowa: Najważniejsze jest życie! A gdy się już ma życie – najważniejsza jest wolność! I często dla tej wolności znów przychodzi oddawać życie!

Źródło: Media. Fot. KPRP/Marek Borawski

Przemówienie, które poszło w świat. Mina prezydenta Dudy nietęga – piszą internauci