Zmiany demograficzne w Sosnowcu i pomysły na przeciwdziałanie im były tematem konferencji DemoTrendy 2025, która odbyła się w Zagłębiowskiej Mediatece. Podczas spotkania przedstawiono wyniki badań naukowców z Uniwersytetu Śląskiego, a także pomysły miasta na przeciwdziałanie spadkowi liczby mieszkańców.

To m.in. zmiany na porodówce, nowe miejsca w żłobkach, nowe place zabaw, kolejne bezpłatne godziny w przedszkolach czy loteria urodzinowa, w której świeżo upieczeni rodzice będą mogli wygrać pieniądze lub mieszkanie komunalne.

Spadek liczby ludności i mniejsza liczba urodzeń dzieci to tendencja obserwowana w wielu europejskich krajach. Niestety, Polska znajduje się w czołówce tego niekorzystnego trendu tuż za Maltą, Hiszpanią i Litwą. Wskaźnik dzietności wynoszący minimum 2,1 zaobserwowano nad Wisłą po raz ostatni w 1979 roku. Z problemami demograficznymi walczy większość miast i gmin w Polsce. W Sosnowcu liczba ludności w skali 260 tys. mieszkańców, którą zanotowano w 1987 roku to już wspomnienie. Taki poziom utrzymywał się do początku lat dziewięćdziesiątych.

– Potem nastąpiła już depopulacja, która trwa do dzisiaj – potwierdza dr Sławomir Sitek z Uniwersytetu Śląskiego i dodaje, że zgodnie z dzisiejszymi modelami demograficznymi w stolicy Zagłębia Dąbrowskiego w 2050 roku ma mieszkać zaledwie 114 tysięcy ludzi wobec około 186 tysięcy obecnie.

REKLAMA

zobacz także

1,7 mld zł z KPO dla uczelni medycznych. W tym Śląski Uniwersytet Medyczny

Stalexport: średni dobowy ruch na autostradzie A4 sięga 50 tys. pojazdów na odcinku Katowice-Kraków

– W kwestii demografii nie ma dużej różnicy jeśli chodzi o duże miasta w całej Polsce, nieco lepiej jest w skali całego kraju, ale i tak nie jest to poziom zadowalający – dodaje dr Sitek.

Naukowcy z Wydziałów Nauk Społecznych i Nauk Przyrodniczych UŚ zbadali nie tylko dane demograficzne, ale również życiowe plany dzisiejszych młodych sosnowiczan. Okazało się, że ponad połowa ocenia miasto jako dobre do życia, ale jedynie niecałe 20 procent chce tu zostać. Sosnowiczan chwalił prof. UŚ dr hab. Rafał Muster za to, że chętnie wypowiadali się o mieście. – Zaskoczyło mnie niesamowite poczucie obywatelskości sosnowiczan. Mieszkańcy są dumni, że mieszkają w tym mieście. Ono buduje ich tożsamość – podkreśla.

Sosnowiczanie pozytywnie ocenili stan terenów zielonych i placów zabaw, docenili dobrą ofertę edukacyjną szkół i dobre warunki życia dla rodzin, ale mieli też uwagi co do miejsc, w których nie czują się bezpiecznie czy do organizacji komunikacji miejskiej.

Wszystkie te aspekty mają wpływ na decyzję o pozostaniu lub zamieszkaniu w Sosnowcu, chociaż najważniejszymi kwestiami są oczywiście praca i mieszkania. Przed miastem ważne zadanie zatrzymania tu tych, którzy dziś się tu uczą i przyciągnięcia nowych mieszkańców.

– Każdego roku ubywa nam kolejne pokolenie. Musimy zrobić to, o czym często mówimy. Musimy znaleźć sposoby, żeby ten niekorzystny trend demograficzny odwrócić. Mam nadzieję, że nasze pomysły będą przykładem dla innych – zaznacza Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca.

– Te niekorzystane zmiany obserwujemy od lat. Możemy się z tym pogodzić, ale się nie pogodzimy – dodaje Anna Jedynak-Rykała, przewodnicząca Rady Miejskiej w Sosnowcu.

Stąd pomysły miasta dotyczące ułatwień dla młodych ludzi. To m.in.:

Domówka na porodówce – poprawa komfortu przebywania młodych matek i całych rodzin na oddziale położniczym Sosnowieckiego Szpitala Miejskiego.
Loteria urodzeniowa – wśród rodziców, których dzieci urodzą się w Sosnowcu co miesiąc będzie losowana nagroda pieniężna w wysokości 5000 złotych, a w skali roku – mieszkanie komunalne
Dalszy rozwój programu in vitro – dzięki niemu w Sosnowcu urodziło się już 65 dzieci.
Tworzenie kolejnych placów zabaw i miejsc w żłobkach – już teraz ich liczba wzrosła z 200 do 600, a budowane będą kolejne placówki; ponadto żywienie dzieci w sosnowieckich żłobkach ma być bezpłatne, a żłobki mają być czynne dłużej
Przedszkola bez dodatkowych opłat – wydłużony zostanie czas bezpłatnego przebywania dziecka w miejskich placówkach.
Zakaz używania telefonów komórkowych w szkołach w trakcie zajęć i na przerwach
Wsparcie psychologiczne na uczniów, rodziców i nauczycieli
Utworzenie Centrum Kobiet
Wprowadzenie łącznie z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią Miejskiego Biletu Rodzinnego, na podstawie którego mama i tata będą bezpłatnie podróżować komunikacją miejską do ukończenia przez ich dziecko 16. roku życia.
Dalsze funkcjonowanie udogodnień dla seniorów takich jak transport dla seniorów czy złota rączka.

Kiedy te zmiany mogą zostać wprowadzone?

– Kilka rzeczy już jest wprowadzonych w życie, kilka będzie, bo szybkość ich wdrażania zależy od kilku czynników. Będziemy chcieli, aby bezpłatne godziny czy jedzenie w żłobkach czy przedszkolach było jak najszybciej, ale zastanawiamy się, czy nie wprowadzić tego z początkiem nowego roku szkolnego. Część kwestii wymaga też przegłosowania uchwał Rady Miejskiej, więc chcielibyśmy, żeby zdecydowana większość do końca tego roku obowiązywała – ta, która jest zależna bezpośrednio od naszych decyzji – mówi prezydent Chęciński.

Łącznie wprowadzenie wszystkich tych pomysłów w życie ma kosztować budżet miasta nawet 10 milionów złotych.

DemoTrendy 2025 w Sosnowcu, czyli jak oszukać depopulację