Rozpoczął się kolejny etap renowacji kościoła pw. św. Wojciecha w Bytomiu przy pl. Klasztornym.

Wykonawca inwestycji przystąpił do skuwania tynku na elewacji kościoła od strony wewnętrznego parkingu. Już pierwsze prace przyniosły niespodziewane odkrycie.

Podczas robót budowlanych odsłonięte zostały m.in.: ostrołukowy otwór przejściowy najprawdopodobniej furty oraz widoczne na ścianie negatywy otworów maculcowych, czyli gniazd po belkach rusztowaniowych, które zostały przed pierwszym położeniem tynku zaślepione cegłami.

Ponadto spod usuniętego tynku ukazały się ślady po przebudowach i naprawach muru południowego nawy głównej świątyni. W pasie otworów widoczny jest bowiem odmienny porządek układania kamieni w murze, sugerujący w tym miejscu wiązanie z górnym elementem krużganka wirydarza.

Roboty budowlane związane ze skuwaniem tynku ujawniły kolejne tajemnice, jakie skrywa kościół pw. św. Wojciecha. Prace te niewątpliwie pozwolą nam również zobaczyć, jakie na przestrzeni kilku stuleci zachodziły zmiany w strukturze architektonicznej kościoła związane z jego przebudową – mówi Jarosław Święcicki, archeolog zespołu badawczego z Oddziału Górnośląskiego Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich oraz Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, który pełni nadzór archeologiczny nad prowadzonymi w kościele pracami. – Bardzo ważne będą również prace związane ze skuciem tynku na elewacji kościoła od strony ul. Józefczaka. Podejrzewamy, że mogą się tam znajdować pozostałości obrysów gotyckich okien.

Podczas robót budowlanych odsłonięte zostały już mury świątyni prawdopodobnie z XIV wieku i ślady przebudów datowanych od XV wieku do współczesności, w tym zamurowane kamienne elementy portalu po obydwu stronach kruchty północnej, zaś na ścianie zewnętrznej starej zakrystii odsłonięto zamurowane wejście, które prawdopodobnie służyło w XIX wieku jako remiza strażacka.

Kolejne prace budowlane ujawniły ostrołukowy otwór przejścia/furty, która mogła służyć jeszcze na początku XVII wieku, albo do czasów przebudowy w XVIII wieku, a więc w czasie, gdy funkcjonował tutaj jeszcze klasztor.

REKLAMA

Ostrołukowy otwór przejściowy, najprawdopodobniej furty był zasypany gruzem oraz zaklinowany zaprawą i opaską zewnętrzną ze zbrojonego betonu, mającą na celu spięcie budynku kościoła i jego zabezpieczenie przed dalszymi skutkami szkód górniczych.

Prace te wykonano na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku, jednak sama furta może pochodzić nawet z czasów funkcjonowania klasztoru. O tym, z którego wieku pochodzi furta i wewnętrzna jej konstrukcja będzie można stwierdzić dopiero po analizie próbek tynków oraz zapraw.

zobacz także

Jest nowy dyrektor Muzeum w Gliwicach

Rewaloryzacja Parku Łabędzi w Tychach

Jak podkreślają bytomscy archeolodzy widoczny po odkryciu wejścia do furty kanał wznosi się ku górze, co może sugerować z jednej strony, że istniało tam wcześniej przejście do nawy lub wejście m.in. na chór lub lożę, albo mimo podwyższenia sklepienia, schodzono nim do krypty.

Dodatkowo odkryto w szczytowej części arkady po zewnętrznej i wewnętrznej stronie muru pozostałości monideł malowanych na wapiennej powierzchni. Ślady po malaturze zauważono również na fragmentach sklepienia przejścia będącego za odkrytą furtą, wewnątrz muru kościelnego. Przejście to powstało, gdy istniały krużganki wirydarza, osłaniające malowidła zewnętrzne przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi.

Źródło: UM Bytom
Fot. UM Bytom

Co kryje się pod tynkiem na elewacji kościoła pw. św. Wojciecha w Bytomiu?