Prezydent RP postanowieniem z dnia 29 lipca 2025 roku, na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 października 1992 roku o orderach i odznaczeniach, pozbawił Jolantę Małgorzatę Lange (primo voto Gontarczyk) Srebrnego Krzyża Zasługi – informuje Kancelaria Prezydenta.

Gontarczyk oskarża się o udział w zamachu na życie założyciela Ruchu Oazowego w kościele ks. Franciszka Blachnickiego.

Prezydent może pozbawić orderu i odznaczenia, jeśli nadanie nagrody nastąpiło w wyniku wprowadzenia w błąd lub gdy odznaczony dopuścił się czynu, który zdaniem władz staje się niegodny tego wyróżnienia.

Odebranie odznaczenia Jolancie Lange vel Gontarczyk jest efektem petycji, która w ostatnim czasie trafiła do prezydenta. Jej autorem był Piotr Woyciechowski, który napisał o „dopuszczeniu się przez wyżej wymienioną osobę czynów, wskutek których stała się niegodną odznaczenia państwowego RP” – informuje portal Onet.

„W okresie od 1977 do 1982 jako tajny współpracownik łódzkiej Służby Bezpieczeństwa o ps. »Panna«, a po przerzuceniu w ramach operacji wywiadowczej o kryptonimie »YON« na teren Niemiec Zachodnich jako agentka Departamentu I SB pod tym samym pseudonimem” – napisał autor petycji.

W przeszłości Prezydent Duda odebrał odznaczenia m.in.: Tomaszowi M. – za naruszenia obowiązków służbowych (Medal za Długoletnią Służbę); dr. Tomaszowi Lisowi – za plagiat (Brązowy Krzyż Zasługi).

zobacz także

NIK: Matury ogólnopolskie – co czwarta praca nieprawidłowo oceniona

Prok. Wrzosek: Rozliczenia to konieczna i adekwatna odpowiedź na ich dotychczasową bezkarność

REKLAMA

Jolanta Małgorzata Lange (primo voto Gontarczyk), urodzona 18 września 1949 r. w Łodzi, to polska socjolożka, doktor nauk humanistycznych, a także działaczka społeczna i polityczna. W latach PRL była zaangażowana w opozycję — m.in. jako aktywna członkini „Solidarności” w Instytucie Badań Pedagogicznych, organizując struktury związku i prowadząc działalność opozycyjną.

Później wyemigrowała do RFN, gdzie związała się z Chrześcijańską Służbą Wyzwolenia Narodów – organizacją zrzeszoną wokół ks. Franciszka Blachnickiego. Tam tworzyła wydawnictwo „Maximilianum” i pełniła funkcję prezesa ChSWN w latach osiemdziesiątych.

W 2025 roku ujrzały światło dziennie informacje, które znacząco zmieniły postrzeganie jej osoby.

W kwietniu opublikowano petycję do prezydenta RP, w której m.in. naukowcy, dziennikarze i duchowni domagali się odebrania jej nadanego w 1997 r. Srebrnego Krzyża Zasługi. Sygnatariusze powiązali Jolantę Lange z tajną współpracą ze Służbą Bezpieczeństwa PRL — zarówno w Polsce, jak i na emigracji w Niemczech, pod pseudonimem „Panna” — oraz oskarżyli ją o współudział w inwigilacji i działaniach wymierzonych przeciwko ks. Blachnickiemu i Polonii w RFN.

Według petycji, dane przekazywane przez Lange i jej męża miały rzekomo umożliwić służbom PRL zaplanowanie zabójstwa ks. Franciszka Blachnickiego w 1987 roku. Chociaż bezpośrednie dowody są kwestionowane, śledztwo IPN wykazało związki Gontarczyków ze środowiskami, które śledziły duchownego i mogły przyczynić się do jego śmierci.

Źródło: Media. Fot. ARC

Andrzej Duda odbiera Srebrny Krzyż Zasługi. „Odpowiedzialna za ks. Blachnickiego”