Realizacja blisko 100-milionowej inwestycji w Rudzie Śląskiej coraz bliżej rozpoczęcia! Obejmie ona przebudowę i rozbudowę zespołu obiektów Wielkiego Pieca Huty „Pokój” wraz z zagospodarowaniem okolicznego terenu. Ponad 66 mln złotych będzie pochodzić z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, a blisko 9,5 mln z budżetu państwa.

Dofinansowanie pochodzić będzie z nowego rozdania środków unijnych w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027. Dziś na spotkaniu z dziennikarzami o inwestycji informowali Jakub Chełstowski, Marszałek Województwa Śląskiego oraz Michał Pierończyk, Prezydent Miasta Ruda Śląska.

– Projekt jest bardzo skomplikowany, ale jestem przekonany, że efekt będzie oszałamiający – mówi marszałek Jakub Chełstowski. – Powstanie przestrzeń, która wypełni się życiem kulturalnym, społecznym i gospodarczym, odmieni wizerunek miasta – podkreśla. – Wielki Piec, który kiedyś dawał miejsca pracy, jest teraz wielką nadzieją na efektywną transformację gospodarczą – dodajemarszałek.

– Ponowne wykorzystanie terenów poprzemysłowych i nadanie nowych funkcji temu zabytkowi to z pewnością wielkie wyzwanie, ale jestem pewien, że ta inwestycja jest konieczna, by z jednej strony zmienić oblicze Rudy Śląskiej, a z drugiej chronić poprzemysłowe dziedzictwo dla kolejnych pokoleń – mówi Michał Pierończyk, Prezydent Miasta Ruda Śląska.

REKLAMA

zobacz także

Katowice grają w szachy – projekt dla uczniów klas I-III

Sławków: Będzie drugi przetarg na budowę łącznika

Wielki Piec zostanie przebudowany i zagospodarowany zgodnie z koncepcją wyłonioną w konkursie w 2019 roku. Zakłada ona powstanie platformy widokowej wraz ze ścieżką dydaktyczną, adaptację budynku sterowni i maszynowni na cele muzealne oraz budowę nowego obiektu „zawieszonego” w powietrzu, w którym znajdzie się m.in. część ekspozycyjna i wystawiennicza oraz strefa wypoczynku, spotkań i gastronomii. Dodatkowo budynek ma mieć tzw. „zielony dach”, który pozwoli na zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej i retencję wód deszczowych. Z kolei istniejąca rampa kolejowa zostanie przebudowana na obiekt o funkcji biurowej. Zaplanowano również plac zabaw nawiązujący do tradycji hutniczej i ogród edukacyjny, a także budowę parkingu i obiektów małej architektury. Będzie to jedna z największych inwestycji realizowanych w mieście, która potrwa do końca 2026 roku.

Przypomnijmy, że Wielki Piec wchodził pierwotnie w skład zabudowań nowobytomskiej Huty „Pokój”, która została założona w 1840 roku. Dynamiczny rozwój przedsiębiorstwa sprawił, że szybko stała się ona największym tego typu zakładem w okolicy. W 1907 roku huta posiadała już 6 wielkich pieców. To w tym miejscu Tadeusz Sendzimir uruchomił pierwszą walcarkę blach na zimno swojego pomysłu. Innowacyjność opracowanego przez niego procesu polegała na walcowaniu blachy z równoczesnym jej rozciąganiem. W latach powojennych nowobytomska huta była największym zakładem metalurgicznym w Polsce.

Wielki Piec uruchomiono w 1968 roku, co zarejestrowała nawet Polska Kronika Filmowa. Wzniesiono go w głębi zakładu, a następnie przesunięto we właściwą lokalizację za pomocą stalowych lin. Budowa urządzenia trwała zaledwie 105 dni, zamiast szacowanego 1,5 roku. Po niespełna 20 latach funkcjonowania obiekt okazał się przestarzały i nieefektywny, w związku z czym zdecydowano o jego modernizacji. Zmieniono wówczas profil produkcyjny urządzenia, przestawiając je na wytop żelazomanganu. Huta „Pokój” była wtedy jedynym w kraju producentem tego stopu. Kolejna modernizacja urządzenia miała miejsce w latach 1995-1997, jednak na wznowienie produkcji zdecydowano się dopiero w 2004 roku. Obiekt przejęło wówczas Konsorcjum „Eurostal Inwestycje” przekształcone wkrótce w Stalmag Sp. z o.o. Wysoka awaryjność urządzenia oraz negatywny wpływ odpadów produkcyjnych na środowisko szybko zdecydowały o jego ostatecznym wygaszeniu, co nastąpiło w lutym 2005 roku. Pod koniec 2012 r. decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach Wielki Piec został wpisany do rejestru zabytków.

6 lat później formalnym właścicielem obiektu wraz z całą infrastrukturą towarzyszącą zostało miasto. Stało się tak dzięki zamianie nieruchomości ze spółką Stalmag, która otrzymała prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz z prawem własności budynku Bramy II, czyli byłej portierni Huty „Pokój”. Różnica w wartościach obu nieruchomości wynosiła ponad 90 tys. zł, które miasto musiało uregulować.

Po paru miesiącach został ogłoszony międzynarodowy konkurs architektoniczny na opracowanie koncepcji jego zagospodarowania, do którego zgłosiło się 96 pracowni projektowych i architektów. Autorem najlepszego projektu okazała się „eM4. Pracownia Architektury. Brataniec” z Krakowa, z którą podpisano umowę na wykonanie projektu architektoniczno-budowlanego zagospodarowania Wielkiego Pieca.

Warto dodać, że w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Rudy Śląskiej działki, na których stoi Wielki Piec, są oznaczone symbolem 34 UP, co oznacza tereny zabudowy usługowej o charakterze publicznym z przeznaczeniem gruntów pod obiekty usługowe, przede wszystkim kulturalne, rekreacyjne czy gastronomiczne. – Taki rodzaj zagospodarowania przewidzieliśmy w konkursie – mówi Łukasz Urbańczyk, Miejski Konserwator Zabytków. – Wielki Piec ma być dostępny dla mieszkańców, którzy znajdą tutaj miejsce zarówno na to, by odpocząć np. przy filiżance kawy, posłuchać koncertu, obejrzeć wystawę czy popatrzeć na piękną panoramę Śląska. Ze szczytu Wielkiego Pieca można dojrzeć nawet Beskidy – mówi. Wstępne szacunki przewidują, że obiekt będzie odwiedzało rocznie ok. 10. tys. osób, co ma generować rozwój innych branż, zwłaszcza okołoturystycznych. – Liczymy więc, że ta inwestycja będzie stanowiła ważny krok w procesie transformacji gospodarczej naszego miasta – zaznacza prezydent Pierończyk.

REKLAMA

Od 2020 roku Wielki Piec Huty „Pokój” jest częścią Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego – ERIH (European Route of Industrial Heritage), który łączy obecnie 2331 obiektów, w tym 102 z Polski.– Jestem przekonany, że 60-metrowy kolos, symbol polskiego hutnictwa XX wieku będzie istotnym punktem na mapie turystycznej nie tylko naszego regionu, ale i całej Europy – mówi prezydent Michał Pierończyk.

Zielone światło dla Centrum Transformacji w Rudzie Śląskiej